Lễ hội đua voi rộn ràng vào mùa Xuân ở Tây Nguyên, một nét văn hóa độc đáo. Tây Nguyên, được biết đến là mảnh đất đầy nắng và gió với nhiều tộc người có bản sắc văn hóa độc dáo. Đây còn là vùng đất của cánh đồng hoa cà phê, những con con thác tuyệt đẹp và hoang sơ. Đặc biệt, du khách sẽ được trực tiếp chiêm ngưỡng những chú voi khổng lồ nhưng lại vô cùng hiền lành và đáng yêu.
Mỗi độ xuân về, miền đất Tây Nguyên rực rỡ với ngàn hoa đua nhau khoe sắc trên nương rấy. Cũng là mua bắt đầu những lễ hội truyền thống của những người dân tộc Gia Rai, Mơ Nông, Ê Đê… độc đáo. Truong vô vàn lễ hội thì lễ hội đua Voi được xem là lễ hội độc đáo đậm nét văn hóa truyền thống lớn của người Tây Nguyên. Lễ hội này diễn ra 2 năm một lần vào tháng 3 dương lịch tại xã Krông Na, huyện Buôn Đôn. Lễ hội Đua Voi là cơ hội cho những người yêu du lịch, thích khám phá nét văn hóa truyền thống của các dân tộc nơi đây tới tham quan.
Lễ hội Đua voi biểu tượng của sức mạnh đoàn kết dân tộc
Để cầu cho buôn làng no ấm, người dân Tây Nguyên tổ chức nhiều lễ hội. Một số lễ hội lớn được tổ chức như cồng chiêng, cúng nương rẫy… cầu mong một năm ngô lúa đầy nhà. Trong đó, độc đáo nhất có thể kể đến lễ hội voi ở Buôn Đôn. Từ thời xa xưa, con voi đã là một loài vật quý đối với người Tây Nguyên. Voi được thuần dưỡng để lấy sức kéo, chở hàng hóa. Voi giúp đỡ người dân một phần trong việc phát triển kinh tế. Chính vì vậy, voi cũng được coi như một thành viên trong gia đình và cộng đồng.
Theo tư liệu lịch sử tại bảo tàng dân tộc tỉnh Đăk Lăk, ông Y Thu K’Nul (còn gọi là Khusanup) ở buôn Đôn là người đã gây dựng nên nghề săn bắt và thuần dưỡng voi rừng của người M’nông. Trong suốt cuộc đời mình, ông Y Thu K’Nul (1827 – 1937) đã bắt được gần 500 con voi rừng. Chính vì vậy ông còn được goi là Vua săn voi.
Để thuần dưỡng một con voi rừng là không dễ dàng. Trung bình phải mất từ 5 đến 6 tháng, có khi kéo dài cả năm trời. Ngày nay, việc săn voi đã bị cấm. Tuy nhiên, nghề thuần dưỡng voi vẫn tồn tại ở Tây Nguyên. Những chú voi vẫn hiện diện trong đời sống vật chất và tinh thần của người M’nông. Voi chở hàng, chở người, voi cùng đi nương rẫy, voi trong các lễ hội… Sức mạnh của voi cũng được coi là biểu tượng của sức mạnh đoàn kết cộng đồng, của gia đình với buôn làng.
Những hoạt động tại lễ hội Đua Voi
Lễ cúng voi
Chính vì voi là biểu tượng trong đời sống tinh thần người dân Tây Nguyên. Vì vậy nên sức khỏe của voi là rất quan trọng. Vì lẽ đó, lễ cúng sức khỏe cho voi trở thành nghi thức không thể thiếu. Vào sáng sớm tinh mơ ngày đầu tiên. Chủ nhân của voi thường đưa chú ta vào rừng “chiêu đãi” chú ta một “chầu” tắm rửa sạch sẽ. Chuẩn bị bước vào một ngày quan trọng thì cần sức khỏe và tâm trạng thoải mái nhất.
Trong lễ cúng sức khỏe cho voi. Người thầy được mời cúng phải là Người có uy tín và am hiểu tập tục của buôn làng; được tất cả mọi người tôn trọng. Các lễ vật phải có phục vụ lễ cúng là rượu cần, gạo nếp, sáp ong, chỉ sợi, vòng tay… Thầy cúng sẽ khấn Giàng cho voi sức khỏe, gánh vác công việc, giúp đỡ cho con người. Sau lễ khấn, voi xếp hàng lần lượt tiến đến vị trí của chủ lễ để đặt đầu heo, gạo, bôi tiết, tưới rượu lên đầu voi. Trước đó, nghi lễ cúng bến nước cũng được thực hiện. cùng với cồng chiêng, ca múa rộn ràng… để cầu cho buôn làng luôn có nguồn nước sạch, tạ ơn thần linh đã phù hộ cho gia đình khỏe mạnh suốt năm qua.
Hoạt động Đua Voi
Sau khi lễ cúng thực hiện xong, những chú voi chuẩn bị bước vào cuộc tranh tài thực sự. Trong ngày hội các dân tộc buôn Đôn mùa Xuân, voi tham gia đi đá bóng, thi chạy, thi bơi qua sông, đua kéo co… Lúc này không khí cả buôn mới thực sự sôi nổi và náo nhiệt. Ngày hội thu hút rất đông du khách trong và ngoài nước.
Trong mỗi phần thi của các chú voi, mọi người đều cổ vũ nhiệt tình, rộn ràng. Voi đá bóng có lẽ là phần thi đem lại tiếng cười sảng khoái nhất cho mọi người. Chú voi với thân hình cồng kềnh, to lớn, với đôi chân như một cái cột đình. Dưới sự điều khiển của các nài voi hóa ra cũng khéo léo phải biết. Tỷ số dần tiến đến 1 – 0 rồi 2 – 1… trong tiếng hò reo tưng bừng.
Sau mỗi phần thi, các chú voi được nghỉ ngơi. Để tiếp thêm năng lượn., các chú voi sẽ được dự tiệc búp-phê với những món khoái khẩu như chuối, mía… Các nài voi ra sức vỗ về, khen ngợi những người bạn đồng hành của mình. Hành động này như tiếp thêm sức mạnh cho chúng. Để chúng tiếp tục thi đấu và thể hiện sức mạnh trong ngày hội. Đến với lễ hội voi vào ngày Xuân Tây Nguyên. Du khách không chỉ bị cuốn hút bởi không khí rộn ràng, quyến luyến với dư âm cồng chiêng vang vọng. Mà sẽ còn bị thu phục bởi sức mạnh và sự khéo léo của những người con miền đất đỏ cao nguyên.
Các hoạt động hấp dẫn khác tại lễ hội đua voi ở Tây Nguyên
Du khách đến với Tây Nguyên thời gian này còn được tham quan các địa điểm khác như Bản Đôn. Thưởng thức những món đặc sặc Tây Nguyên. Với hương vị lạ miệng như gà nướng, cá lăng, gỏi cá, năng nướng xào vếch bò, rượu cần … Ngoài ra, du khách có thể tham quan một số địa danh nổi tiếng như: thác Dray Nur hùng vĩ, vườn quốc gia Yok Đôn, khu du lịch sinh thái Măng Đen. Đây chắc chắn sẽ là trải nghiệm thú vị đối với chúng ta.
