Hội Báo truyền thống làng Nộn Khê được tổ chức theo quy định chu đáo, chặt chẽ, trang trọng và đảm bảo an toàn. Bao năm qua lễ hội phong phú này đã thu hút hàng nghìn lượt người dân trong huyện và các nơi đến tham gia du lịch trong năm.
Thông qua Hội báo truyền thống này người dân trong làng báo công, giáo dục thế hệ sau về truyền thống ân nghĩa của dân tộc, đồng thời biết báo đáp công lao, góp phần bảo vệ xã hội. Phát huy nét đẹp văn hóa truyền thống địa phương, dân tộc để chung sức xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đặc sắc dân tộc. Dân làng không chỉ tưởng nhớ các bậc tiền nhân có công khai phá, lập làng mà còn tưởng nhớ đến con cháu trong làng và các liệt sĩ đã anh dũng hy sinh trong cuộc trường kỳ bảo vệ Tổ quốc.
Ý nghĩa của lễ hội
Làng Nộn Khê thuộc xã Yên Từ, huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình. Theo tục lệ cổ truyền, hàng năm vào ngày 14 tháng giêng âm lịch, làng tổ chức lễ hội báo bản. Hội báo bản có nghĩa là hội báo đáp lại nguồn gốc, công ơn của tiền nhân.
Phần lễ ngoài việc tổ chức tế, dâng hương tôn vinh công đức của các vị tiền bối lập ra làng xã, còn dâng hương tưởng nhớ, tỏ lòng biết ơn các liệt sỹ là con em của làng. Một nét độc đáo của lễ hội Báo bản là kính báo lên Thành Hoàng, các bậc tiên tổ về sự thành đạt, hiếu học của con em dân làng và những thành tích của làng đã đạt được trong năm cũ. Phần hội sôi động với các tiết mục: múa rồng, múa lân, đánh cờ, võ vật, tổ tôm và các hoạt động thể dục thể thao ….
Gắn kết nét sinh hoạt văn hoá độc đáo
Lễ hội báo bản Nộn Khê còn gắn kết nét sinh hoạt văn hoá hết sức độc đáo, đây là dịp trình diễn các tiết mục thơ ca do chính những người dân trong làng sáng tác. Những con em quê hương đi xa không về được, có thể gửi thơ về và cũng được ban tổ chức bố trí người ngâm hoặc chuyển thể thành các làn điệu dân ca để hát. Đêm thơ này thường được tổ chức vào đêm ngày 13 tháng giêng gọi là “Dạ hội văn nghệ”
Một nét đặc sắc mà lễ hội Báo Bản ở Nộn Khê còn giữ được; đó là hai phiên chợ đêm vào tối ngày 12 và 13 tháng Giêng. Thu hút hàng nghìn người về dự với nhiều món ăn dân dã. Mang đậm hương vị quê hương như : bánh đúc, bánh gai; bánh quấn, bún riêu, bún ốc… Lễ hội Báo Bản được tiến hành vừa nghiêm cẩn, linh thiêng; vừa rộn ràng, ấm áp. Sau những ngày lễ hội, người dân Nộn Khê lại phấn chấn. Bước vào một mùa làm ăn mới với niềm mong ước “nhân khang vật thịnh” hơn năm trước
Làng Nộn Khê ở đâu?
Ngày nay làng Nộn Khê, phía Bắc giáp làng Quảng Phúc (xã Yên Phong, Yên Mô). Phía Đông giáp làng Quảng Từ (cùng xã Yên Từ, Yên Mô). Phía Nam giáp thôn Dân Chủ và sông Đào. Bên kia sông là làng Bình Hải (xã Yên Nhân, Yên Mô). Phía Tây là sông Trinh và cánh đồng của làng. Bên kia cánh đồng là làng Côi Trì (xã Yên Mĩ, Yên Mô). Nộn Khê trước kia có nghề truyền thống là nghề làm ruộng và nghề thủ công dệt vải. Ngày nay nghề thủ công đổi sang chế biến cói xuất khẩu. (Như dóc cói, khâu thảm (tapi), đan làn…). Ngoài ra, còn có nhiều người làm các nghề dịch vụ truyền thống khác. Như gói bán giò trứng, mọc luộc (đặc sản Nộn Khê), v.v…
