Những cơn gió lạnh đầu đông đã bắt đầu ập đến. Và chắc hẳn nhiều bạn đã từng thấy trên vỉa hè, trong siêu thị và cửa hàng tiện lợi bày bán một món ăn đặc trưng mùa đông của người Nhật – Oden. Lẩu Oden là món ăn truyền thống của ẩm thực Nhật Bản, thích hợp ăn trong thời tiết se lạnh và là món ăn rất phổ biến ở đất nước Mặt trời mọc. Được bắt đầu từ hơn 800 năm trước với cách chế biến đơn giản là hầm đậu phụ trong nước dùng, theo thời gian, công thức nấu ăn ngày càng đa dạng, mỗi vùng miền lại có những nét đặc sắc riêng.
Tùy thuộc vào các vùng và các hộ gia đình ở miền bắc Nhật Bản, các thành phần của Oden sẽ khác nhau, họ thêm động vật có vỏ và rau rừng, trong khi ở vùng Kansai, họ thích thêm bạch tuộc và các thành phần khác. gân bò thái miếng.
Lẩu Oden phù hợp với những ngày đông
Oden được xếp vào loại đồ ninh (hầm), tiếng Nhật gọi là 煮物, đôi khi còn được xếp vào loại lẩu. Các thành phần thường thấy ở Oden như sau: củ cải (大根), trứng luộc (ゆで卵), konnyaku (こんにゃく- làm từ khoai tây), thịt lợn hoặc thịt bò xâu lại thành chuỗi, thịt bọc trong đậu phụ… Tùy theo từng vùng mà thành phần có thể thay đổi, thêm bớt tùy khẩu vị người ăn. Các thứ trên được ninh nhiều giờ trong nước có pha tương shoyu, một ít dầu và thêm một số đồ gia vị khác.
Oden là một trong những món ăn gia đình của người Nhật và rất được ưa chuộng vào mùa đông. Hình thức của món Oden trông khá giống những món lẩu nhưng cách chế biến lại tương tự như món hầm. Nguyên liệu cho món Oden thường thấy là củ cải trắng, trứng gà, đậu hũ, các loại chả cá, thạch Konnyaku,… và tuỳ biến phong phú theo phong vị địa phương như thêm bạch tuộc hay gân bò.
Nước súp có vị ngon cầu kì đậm đà cũng là một trong những nét hấp dẫn của món Oden. Để nấu nước súp Oden, người ta cần phải nấu nước Dashi từ tảo bẹ và khô cá bào rồi nêm nếm với nước tương Nhật, rượu ngọt và các gia vị cần thiết khác. Củ cải trắng, trứng gà, chả cá, bạch tuộc, đậu hũ,… những thức ăn ngon lành đượm vị đầy ắp trong nồi Oden nghi ngút khói, thêm vài ly rượu sake nóng là trọn vẹn cảm giác ấm áp cho một ngày lạnh mùa đông.
Lịch sử của món lẩu Oden
Oden có nguồn gốc từ món Tofu-dengaku khai sinh ở Kyoto. “Dengaku” là tên gọi của một kiểu món ăn của Nhật Bản, được chế biến bằng cách phết tương Miso lên nguyên liệu rồi đem đi nướng. Nguyên liệu đầu tiên được dùng theo kiểu Dengaku chính là Tofu – đậu hũ.
Ghi chép về đậu hũ xuất hiện trong văn thư của đền Kagusa-taisha, tỉnh Nara vào thời Heian. Khi đó, đậu hũ được dùng đơn giản, cắt miếng, xiên vào que tre, nướng rồi rắc muối. Vào thời Muromachi, kỹ thuật nêm nếm và nấu nướng phát triển nhanh chóng, chày cối cũng xuất hiện đưa đến sự ra đời của tương Miso, canh Miso và Tofu-dengaku – đậu hũ phết tương Miso nướng. Đến thời Edo, Tokugawa đẩy mạnh sản xuất nước tương Shoyu và Dengaku được dùng theo cách ngâm vào nước súp vị Shoyu.
Những nguyên liệu mới cũng được sử dụng bao gồm Gammodoki, Abura-age và khoai tây. Khi đó, chả cá vẫn còn là một nguyên liệu cao cấp hiếm có. Nửa sau thời đại Edo đến thời đại Meiji, Dengaku ngâm nước súp được phát triển thành Oden dùng với nước súp và củ cải trắng là một nguyên liệu phổ biến. Sau này, Oden xuất hiện thêm nhiều phiên bản hấp dẫn khác với khẩu vị và nguyên liệu đặc trưng của mỗi vùng miền.
Ngày nay, bạn sẽ dễ dàng bắt gặp Oden tại các gian hàng ẩm thực đường phố hay cửa hàng tiện lợi ở Nhật Bản vào mùa đông. Các gói nguyên liệu Oden bao gồm các loại chả cá, nước súp đậm đặc cũng được bày bán trong siêu thị, rất tiện lợi!
Tìm thấy Oden ở đâu?
Oden thường được bán ở các xe thực phẩm, và hầu hết các cửa hàng tiện lợi Nhật Bản trong mùa đông. Mùa này, rất nhiều loại Oden được bán ra, giá chỉ khoảng 50 ¥ một phần. Ở Nagoya, món này được gọi là Kanto-ni (関東煮) và nước tương được sử dụng như một loại sốt chấm. Ở khu vực Kansai, đôi khi chúng được gọi là Kantodaki (関東煮 hoặc 関東炊き) đậm đà hơn; so với các loại ở những địa phương khác. Oden tại Shizuoka sử dụng nước dùng đậm đặc với thịt bò và hắc xì dầu. Tất cả các thành phần được nướng xiên. Cá khô bàokatsuobushi và bột aonori (từ rong biển) được rắc lên mặt trên trước khi ăn.
Khám phá topping của một nồi lẩu Oden chính hiệu Nhật Bản
Củ cải trắng
Nguyên liệu được yêu thích nhất trong món Oden từ gia đình đến hàng quán. Khoanh củ cải thấm đượm vị nước súp chính là điểm quyến rũ bậc nhất của món Oden.
Chikuwa
Hỗn hợp chả cá nêm gia vị được quấn quanh ống tre trúc hoặc kim loại, đem đi hấp rồi nướng. Cá dùng để làm Chikuwa thường là cá thịt trắng. Tên “Chikuwa” nghĩa là “Nhẫn ống trúc” được đặt tên theo hình dạng Chikuwa khi cắt lát.
Đậu hũ
Nguyên liệu thực phẩm có lịch sử lâu đời được du nhập từ Trung Quốc vào thời đại Heian. Đậu hũ dùng trong món Oden thường là đậu hũ chiên do đậu hũ chiên khó bị vỡ khi hầm.
Fukuro
Đậu hũ chiên gói với nhân tuỳ thích như bánh dày, đậu, nấm,… Do cảm giác thích thú khi không biết nhân bên trong là gì nên món này còn được gọi là “Fuku-bukuro”, tức “Túi may mắn”.
Gammodoki
Đậu hũ nghiền, trộn với rau củ rồi chiên. Gammodoki từng là món ăn phổ biến trong giới tăng lữ. Ở Kansai, món này được gọi là “Hirousu” hay “Hiryuuzu”.
Konnyaku
Một loại thức ăn làm từ củ Konjac. Có vị mằn mặn, thành phần chủ yếu là nước, thường được sử dụng làm thực phẩm ăn kiêng. Konnyaku dễ hấp thụ gia vị nên càng nấu lâu càng đậm đà.
Hanpen
Chả cá trộn với khoai mỡ trắng tạo nên cảm giác mềm mịn beo béo khi ăn. Hanpen ra đời vào thời Edo và đặc biệt được trẻ nhỏ yêu thích.
Satsuma-age
Chả cá chiên. Màu sắc, hình dạng và hương vị khác nhau tuỳ theo vùng miền. Trong khi tên “Satsuma-age” chủ yếu được gọi ở khu vực Kanto thì Kansai gọi chả cá chiên là “Tenpura”, tỉnh Kagoshima gọi là “Tsukeage” và Okinawa gọi là “Chikiagi”.
Trứng gà
Gà được nuôi ở Nhật Bản từ thời cổ đại và trứng gà là một nguồn protein quý giá. Để trứng chín mềm, thấm gia vị cần tinh tế trong điều chỉnh nhiệt độ nấu.
