Không riêng gì Hà Nội mà ở Việt Nam, các món làm từ gạo nếp đều được rất nhiều người ưa thích bởi khi ăn, chúng mang lại cảm giác dẻo, thơm trong miệng. Nhưng đối với Hà Nội, sự đa dạng các món xôi nếp chính là điều độc đáo mà không đâu có được. Ngoài bún, phở, bánh cuốn, bánh mì,… thì người Hà Nội còn có đa dạng các loại xôi được dùng như đồ ăn sáng hằng ngày. Phố phường Hà Nội tấp nập là thế nhưng đâu đâu cũng có những thúng xôi đủ vị của các bà, các mẹ, các chị ngồi từ sáng sớm tinh mơ đến lúc mặt trời đã gần lên cao, có khi còn hết hàng ngay lúc mặt trời mới ló.
Món xôi ở Hà Nội đặc biệt ở chỗ biết sử dụng nhiều loại thực phẩm ăn kèm như thịt lợn, hành, ngô, lạc,… làm cho món xôi không bị ngán mà lại đảm bảo đầy đủ chất dinh dưỡng. Bất kỳ phố nào ở Hà Nội bạn đều có thể tấp vào lề và chỉ vài phút sau bạn đã có được gói xôi nóng hổi mà giá chỉ trên dưới 10 ngàn đồng.
Món xôi xéo
Thủ đô có không ít những món ngon nhưng hương vị của một gói xôi trên phố; vẫn được lòng nhiều người bởi sự tiện lợi và chắc bụng. Trong các món xôi, quy trình làm xôi xéo khá cầu kỳ. Gạo nếp phải chọn loại hạt dài, đều, đãi sạch sạn, vo kỹ. Rồi ngâm nước nghệ để nhuộm vàng. Vớt gạo để ráo nước, xóc muối rồi mới đổ vào chõ đồ xôi. Hạt đậu xanh được chọn phải là hạt căng, sạch sạn, xay vỡ đôi, ngâm nước, đãi sạch vỏ. Cho vào chõ thổi cho chín rồi đổ vào cối giã mịn. Nắm đậu chặt tay thành hình tròn như quả bóng. Gói xôi nóng hổi, từng hạt óng mỡ, thơm mùi nếp, đậu xanh, hành phi màu cánh gián, giòn, phảng phất mùi lá chuối. Người bán còn cho thêm chút ruốc (chà bông) để tăng vị. Xôi xéo được xem là đặm vị nhất vì có sự kết hợp của nhiều loại gia vị.
Món xôi đỗ
Xôi ăn nóng, dẻo thơm từng hạt nếp, bùi ngậy vị đậu xanh. Xôi có thể ăn ngay trên vỉa hè hay được mua mang về. Một gói xôi bọc trong lá chuối hoặc lá sen giữ được độ nóng và hương thơm khi mở ra. Ngoài xôi đỗ xanh còn có xôi đỗ đen cũng hấp dẫn không kém.
Món xôi lạc
Món xôi phổ biến nhất có lẽ là xôi lạc (đậu phộng). Được nấu từ gạo nếp và lạc, ăn kèm với lạc vừng hoặc ruốc. Theo người sành ăn, loại xôi này nếu ngon thì hạt lạc phải đều. Chín bùi, không có hạt mốc còn gạo nếp phải dẻo và thơm.
Món xôi ngô
Xôi ngô hay còn gọi là xôi lúa, ngô bung, là một món quà sáng bình dị thường được người lao động, học sinh lựa chọn. Xôi đồ chín có màu vàng chanh, hạt xôi mềm, dẻo, nở bung, xôi và ngô phải quyện lấy nhau. Cũng như xôi xéo, xôi ngô không thể nào thiếu đậu xanh đồ chín, giã mịn. Gần như góc phố nào tại Hà Nội cũng có một thúng xôi đông khách, bán từ 6h đến 9h là hết hàng, với mức giá từ 10.000 đồng.
