Không phải ngẫu nhiên mà nước mắm được ví như “tinh hoa ẩm thực” của Việt Nam…. Từ xa xưa, nước mắm đã trở thành một thứ gia vị, một món ăn không thể thiếu trên mâm cơm của người Việt. Nước mắm được dùng trong tất cả các món ăn, từ món kho, món xào, món chiên,… đặc biệt là món luộc, món gỏi. Cách nêm mắm cũng vô cùng đa dạng và tinh tế: ướp trước khi kho cho thấm, nêm trong lúc nấu để món ăn thơm hơn, hay nhúng để “vừa miệng”…. Với nước mắm ngon, món ăn thêm hương, vị và hấp dẫn.
Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể “nhận biết” được đâu là nước mắm ngon, nguyên chất và an toàn. Vậy hãy cùng Nước Mắm Thiếc tìm hiểu những dấu hiệu để chọn được loại nước mắm ngon và sạch cho cả gia đình nhé!
Tìm hiểu về nước mắm sạch
Nước mắm sạch là nước mắm như thế nào? Đó là những giọt nước mắm được ủ chượp theo phương pháp truyền thống với hai nguyên liệu chính là cá cơm và muối biển. Nước mắm sẽ được ủ chượp và lên men tự nhiên từ 12-24 tháng, rồi chắt lọc được nước cốt nguyên chất, không có sự can thiệp của bất kì chất phụ gia nào (chất điều vị, chất bảo quản, chất tạo màu, đạm nhân tạo,….). Đó chính là nước mắm sạch nguyên chất.
Ngoài ra, nếu nước mắm nhà bạn đang dùng có đọng muối ỏ dưới đáy chai. Thì đó chính là nước mắm truyền thống. Bởi nước mắm sạch được lên men tự nhiên, hàm lượng muối cao. Nên khi ở trong môi trường nhiệt độ thấp (ở những nơi có khí hậu mát mẻ như Đà Lạt, Sapa,….). Thì muối sẽ lắng và đọng ở đáy chai. Khi sử dụng, mọi người chỉ cần lắc đều là được, không cần phải lo lắng nhé!
Định nghĩa về nước mắm ngon
Nước mắm sạch là yếu tố đầu tiên của nước mắm ngon. Nước mắm ngon là nước mắm nguyên chất truyền thống hay còn gọi là nước mắm rin, nước mắm “nhỉ nước đầu”. Đây là loại nước mắm nguyên chất nhất. Được chắt lọc từ quá trình thủy phân cá và muối, với hàm lượng đạm cao, tự nhiên từ cá. Nước mắm ngon sẽ có màu nâu cánh gián, trong và sánh. Khác hẳn với nước mắm đã qua pha chế. (Thường có màu nhạt hơn, không trong và mùi thơm rất nhẹ. Sử dụng lâu sẽ không còn mùi thơm nữa).
Đặc biệt, nước mắm càng ngon thì mùi thơm sẽ càng nồng. Đây chính là mùi thơm đặc trưng chỉ có ở nước mắm truyền thống. Lâu dần, cái mùi nồng nồng làm từ cá sống ấy lại. Khiến ai đã ăn rồi thì khó mà quên được, nhớ mãi không thôi.
Cách chọn nước mắm ngon
Xét độ đạm trong nước mắm
Hàm lượng đạm là thông tin phản ánh chất lượng của nước mắm và nó luôn luôn nằm trên bao bì của sản phẩm. Đây cũng là một mẹo nhanh chóng để bạn phân biệt nước mắm thật hay giả. Một sản phẩm có ghi rõ độ đạm trên nhãn mác chưa hẳn đã là hàng thật, nhưng 1 chai mắm mà ngay đến cả thông số này cũng không có thì chắc chắn là mắm giả hoặc của cơ sở sản xuất kém uy tín và bạn phải tuyệt đối tránh xa.
Dưới đây là thông tin về độ đạm được căn cứ theo Tiêu chuẩn Việt Nam về nước mắm (TCVN 5107:2003):
- Độ đạm >30No: Loại đặc biệt. Độ đạm >15No: Loại hạng 1.
- Độ đạm >25No: Loại thượng hạng. Độ đạm >10No: Loại hạng 2.
- Như vậy, độ đạm càng cao thì càng quyết định chất lượng của mắm, và bạn hoàn toàn có thể “vượt qua” khâu này bằng cách đọc thật kỹ nhãn mác của nhà sản xuất.
Quan tâm tới màu sắc của nước mắm
Kiểm tra màu sắc của nước mắm hoàn toàn có thể nhìn bằng mắt thường và qua vỏ chai. Nếu thấy màu nước mắm từ vàng, vàng rơm; cánh gián thì có thể yên tâm. Nhưng nếu chai nước mắm có màu xanh xám của nước rau luộc thì k tốt. Muốn kiểm tra thật chuẩn màu của nước mắm. Nên để chai nước mắm đối diện với nguồn sáng. Khi kiểm tra, nên lắc chai mạnh, sau đó dốc ngược. Để đối diện nguồn sáng, nếu thấy có những cục lởn vởn từ đáy chai rơi xuống. Nghĩa là có dấu hiệu kết tủa, tuyệt đối không dùng.
Các chất kết tủa này có thể là muối và một số phụ gia khác nhà sản xuất cho thêm trong quá trình đóng gói. Nước mắm đảm bảo phải có độ trong suốt và màu sắc đặc trưng, không kèm theo bất cứ tạp chất nào.
Mùi vị của nước mắm
Nước mắm ngon là khi mở nút chai ra, có mùi thơm dịu, ngọt, bùi. Mở chai nước mắm, lấy một chiếc đũa hoặc quy sạch chấm để nếm thử. Nếu thấy ngay lập tức có vị mặn, loại nước mắm đó độ đạm kém. Ngay lập tức thấy vị chát ở đầu lưỡi, chắc chắn nước mắm đó có sử dụng phụ gia không tốt. Trong trường hợp, thấy mùi thơm đặc trưng, ngọt đậm, dịu xuống cổ họng, chắn chắn đây là nước mắm có độ đạm tốt.
Cảnh giác với quảng cáo
Như trên đã nói, độ đạm góp phần làm nên giá thành của chai nước mắm. Nhãn mác đóng vai trò rất quan trọng, một số nhà sản xuất cố tình ghi thông tin độ đạm ở góc khuất. Khó nhìn hoặc dùng cỡ chữ bé tí, khó đọc. Ngoài ra còn thêm cả những lời quảng cáo “có cánh” như “siêu sạch”, “mắm cốt”, “đặc sản vùng”… Để nhằm mục đích “mập mờ đánh lận con đen”. Chính vì vậy, bà nội trợ hãy khắc cốt ghi tâm: Luôn luôn đọc xem thành phần trên nhãn trước khi bị thu hút. Bởi bao bì bắt mắt, sặc sỡ và thông điệp quảng cáo hay ho.
Sau khi đọc thành phần cơ bản của mắm thì thông tin tiếp theo bạn cần quan tâm là tên, địa chỉ của doanh nghiệp, nơi sản xuất,… Vì nguồn gốc sẽ là cơ sở để bạn lên tiếng khi sản phẩm gặp phải; những vấn đề liên quan đến an toàn vệ sinh thực phẩm.
