Lễ hội dâng y Kathina là một nghi lễ mang đậm nét văn hóa truyền thống của người Khmer Nam Bộ, đặc biệt là văn hóa truyền thống của Sóc Trăng, thường được tổ chức mỗi năm một lần . Các nhà sư sẽ kính cẩn mặc áo cà sa, đồng bào Khmer tổ chức lễ hội để cầu bình an, hạnh phúc, mưa thuận gió hòa. Đây cũng là dịp để đồng bào Khmer thành kính cung cấp áo cà sa và các vật phẩm khác cho các nhà sư.
Được tổ chức nghi lễ Katina là niềm tự hào và khát vọng của mỗi gia đình Khmer, đáp ứng lòng thành kính, tâm huyết của cả gia đình, cũng như mong muốn bảo vệ văn hóa, truyền thống dân tộc. Theo quy định của Phật giáo Nam tông Khmer, nhà chùa sẽ ấn định ngày cụ thể sau đó thông báo cho phật tử thực hiện lễ dâng y Kathina.
Lễ hội tổ chức từ ngày 15/9 – 15/10 Âm lịch
Hàng năm, từ ngày 15/9 – 15/10 Âm lịch, đồng bào Khmer Nam Bộ nói chung và đồng bào Khmer Sóc Trăng nói riêng lại rộn ràng tổ chức lễ Kathina hay còn gọi là lễ Dâng bông, Dâng y cà sa. Tại Sóc Trăng, lễ Kathina được tiến hành với nhiều nghi thức đặc biệt và lễ nghi thiêng liêng. Làm cho ngày lễ Kathina thực sự là một thắng duyên cho cả Phật tử và Chư tăng. Mỗi năm, vào dịp này sẽ có từ 1-3 gia đình trong phum sóc chung nhau tổ chức lễ Kathina. Dù các phum sóc ấn định ngày tổ chức lễ Kathina không giống nhau. Nhưng theo truyền thống, ngày lễ Kathina của đồng bào Khmer thường diễn ra trong 2 ngày.
Ngày thứ nhất, gia đình thỉnh chư tăng đến để tụng kinh. Và cầu an lành cho gia chủ và cư dân phum sóc. Ngày thứ hai được xem là ngày hội đông vui nhất của ngày lễ Kathina. Đồng bào Phật tử sẽ tổ chức một đám rước Kathina. Quanh phum sóc của mình để mọi người được biết và được hưởng chung sự an lành mùa lễ. Thông thường, Lễ dâng y Kathina sẽ được tổ chức sau 3 tháng nghỉ hè và trước ngày lễ Ok Om Bok truyền thống.
Thế nhưng, chi phí cao không làm họ thui chột đi tinh thần với văn hóa dân tộc. Vì với họ, chi phí càng cao đồng nghĩa với việc Lễ Kathina của gia đình họ, dòng họ được tổ chức chỉn chu và thành công. Vật phẩm dâng lên trong lễ Kathina gồm những thứ lễ vật truyền thống. Như áo cà sa, bình bát để sư sãi khất thực, tập viết…
Ngày lễ Dâng bông
Đi kèm đám rước Kathina là đội trống Sa dăm, đội Rô băm. Và hàng trăm cây hoa, cây cảnh được trang trí bằng những sợi dây nhựa. Lấp lánh theo bước chân của cư dân phum sóc. Những thiếu nữ được chọn xếp thành hai hàng. Rước hai hàng hoa lấp lánh đi cùng đoàn trước khi về chùa dâng lên sư sãi. Vì có nhiều hoa trong đám rước. Nên ngày lễ Kathina của đồng bào Khmer còn được gọi là ngày lễ Dâng bông.
Gia đình ông Quách Lọnh, ở ấp Tâm Kiên, xã Đại Tâm. (Huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng). Người tổ chức dâng lễ tại chùa Chrôi Tưm Chắc. (Thành phố Sóc Trăng) cho biết. Muốn tổ chức đám rước Kathina, gia đình đã lên kế hoạch. Và đề nghị với nhà chùa từ nhiều năm trước nhưng phải đến nay mới có vinh hạnh cùng những hộ khác tiến hành lễ. “Được tổ chức Lễ Kathina như hôm nay là niềm tự hào và nguyện ước của mỗi gia đình người Khmer. Thỏa niềm ước nguyện của lòng thành kính, lòng sùng đạo của cả gia đình, dòng họ với chùa. Cũng như gìn giữ văn hóa truyền thống dân tộc”. Ông Quách Lọnh nói.
Lễ Kathina – nét đẹp văn hóa truyền thống trong đời sống cộng đồng người Khmer. Là dịp cộng đồng tổ chức quyên góp để đắp đường, tu sửa trường học, nhà tăng, nhà hội… Tất cả đều thể hiện một ý thức cộng đồng rất cao. Trong không gian yên bình, ngôi chùa vươn mái cong lên nền trời xanh. Như một niềm kiêu hãnh, một niềm tin mãnh liệt vào một ngày mai tươi sáng.
